Het Russisch Futurisme Aan het begin van deze eeuw onstonden er in een aantal landen vernieuwingsbewegingen, die meestal met de term Historische Avant-garde worden aangeduid. Het Russisch Futurisme was een van deze bewegingen. Het was echter geen eenvormige stroming zoals het Italiaans Futurisme of het Surrealisme. Er waren vele verschillende groeperingen met ieder hun leiders en programmapunten. Ondanks tijdelijke verbintenissen, bestreden de groeperingen elkaar fel. De eerste en belangrijkste beweging was het 'Cubofuturisme'. Hiertoe behoorden o.a. Majakovski , Malevich en Chlebnikov. Zij publiceerden in 1912 het eerste manifest: 'A slap in the face op public taste'. Het Russisch Futurisme begint dus later dan de Italiaanse variant, en het is duidelijk dat de Russen beïnvloed werden door met name Marinetti. Toch nemen de Cubofuturisten al snel afstand van Marinetti. Zijn uitspraken over oorlog ('oorlog is de enige hygiëne van de wereld') en zijn protofascistische houding riepen weerstand op. Zo kon het gebeuren dat Marinetti tijdens zijn bezoek aan Moskou 1914 een uiterst lauwe ontvangst kreeg, zonder vertegenwoordigers van het Cubofuturisme . Met een 'Slap in the face of public taste', ondertekent door o.a. Majakovski en Chlebnikov, werden meteen een aantal belangrijke programmapunten duidelijk: het afrekenen met het verleden en het verlangen naar een nieuwe poëtische taal. In latere manifesten werd ook nadruk gelegd op technologie en urbanisatie, het vermengen van literatuur met beeldende kunst, primitivisme, de nadruk op verbeeldingskracht en de steun aan de socialistische revolutie. Het Cubo-Futurisme had na de revolutie twee opvolgers; Company 41° en LEF. De leden van Company 41° bevonden zich allen in het nieuwe culturele centrum in the Kaukasus. Deze republiek was nog geen deel van de Sovjet-Unie. Dit gaf hen waarschijnlijk de mogelijkheid zich met uitsluitend poëtische vragen bezig te houden. De transrationele taal, een poëtische taal zonder verwijzingen naar conventionele betekenissen en met een nadruk op fonetiek en ritme, ontwikkelt in het Cubo-Futurisme door Chlebnikov, kreeg hier zijn vervolg met de nadruk op 'texture', de structuur van klanken. De tweede opvolger van het Cubo-Futurisme was LEF, de 'Left front of the Arts'. Deze stroming wilde de kunst in dienst stellen van de socialistische revolutie. Zij zochten ook verbintenissen met de officiële 'prolet-kunst'. (MAPP) Ondanks deze inspanningen en hun bijdrage aan de revolutie werden zij uiteindelijk op een zijspoor gezet. Theoretisch was de stroming verbonden aan het Formalisme. Zij deelden het verlangen naar een nieuwe poëtische taal. Het Formalistische concept 'vervreemding' is duidelijk geïnspireerd door het Futurisme. Het Futurisme maakte weer gebruik van het onderzoek dat Jacobson en Sjklovski deden naar de aard van de taal en de literatuur. Bronnen - Anna Lawton, Herbert Eagle (eds.) :Russian Futurism through It's Manifestoes 1912-1928. 1988,Cornell Univesity Press, NY.